Cebula
Cebula to jedno z najstarszych warzyw znanych człowiekowi. Na jej wyjątkowych właściwościach poznano się już 5 tys. lat temu. Pomimo upływu lat cebula nie traci popularności i wciąż jest wykorzystywana na wiele sposobów. I to nie tylko w kuchni.
Starożytni uwielbiali cebulę nie tylko za smak, ale też wszechstronne właściwości lecznicze. Doceniano jej antybakteryjne działanie, cebulę stosowano jako afrodyzjak , w starożytnym Egipcie cebula była ponoć stosowana również jako środek antykoncepcyjny.
Ile kalorii ma cebula?
Cebula jest bardzo niskokaloryczna. W 100 g tego warzywa jest ok. 40 kcal. Cebulę można spożywać bez obaw o figurę.
Czerwona cebula czy dymka?
Cebula czerwona to tak naprawdę cebula zwyczajna „Red Baron”. Poza charakterystycznym kolorem wyróznia ją też łagodniejszy smak. Cebula dymka to po prostu mała cebula zwyczajna. Przeznaczona jest do marynowania i konsumpcji na surowo.
Zdrowotne właściwości cebuli
Współczesna nauka potwierdziła wiele zdrowotnych zalet tego warzywa. Wiadomo dziś, że cebula służy sercu, chroni przed nowotworami, łagodzi objawy infekcji…
Swe zdrowotne oddziaływanie na organizm cebula zawdzięcza obecności m.in. witaminy C , A, witamin z grupy B, fosforu, żelaza, wapnia, olejków eterycznych i oczywiście związków siarki. Jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy. Choć cebula duszona czy gotowana nie traci swoich zdrowotnych właściwości, najbardziej wartościowa jest cebula surowa.
Dodając cebulę do potraw, na ogół nie zdajemy sobie sprawy z jej wpływu na nasze zdrowie. Czas to zmienić – poznajcie dolegliwości, którym zapobiega i leczy cebula.
Uwaga! Przeciwwskazaniem do spożywania cebuli są m. in. ciężkie choroby wątroby, nerek, zapalenie jelit i niewydolność serca.
1. Cebula chroni przed zawałem i miażdżycą
Związki siarki obecne w cebuli obniżają poziom trójglicerydów, podnosząc jednocześnie stężenie „dobrego” cholesterolu HDL (usuwa on z organizmu nadmiar szkodliwego cholesterolu LDL, odpowiedzialnego za wystąpienie udaru, miażdżycy, zawału serca). Zdaniem naukowców z Harvardu już pół cebuli w codziennej diecie osób z chorobami serca zwiększa poziom HDL o 30 proc. Cebula (tak surowa, jaki i gotowana) wykazuje również działanie przeciwzakrzepowe – zapobiega zlepianiu się płytek krwi i ułatwia rozpuszczanie powstałych już zakrzepów. Z tego powodu nazywa się ją często warzywem „oczyszczającym krew”.
2. Cebula chroni przed osteoporozą, korzystnie wpływa na stawy
Właściwości te zawdzięcza obecności fosforu, wapnia, krzemu i siarki. Uwzględnienie cebuli w diecie jest szczególnie istotne dla kobiet w okresie menopauzy. Badania wykazały, że codzienne spożywanie cebuli może zmniejszyć ryzyko złamania szyjki kości udowej. W przypadku bólów reumatycznych ulgę przyniesie okład z cebuli – utarte warzywo przykładamy na bolące miejsce, przykrywamy gazą, trzymamy ok. godziny.
3. Cebula chroni przed nowotworami
Antynowotworowe oddziaływanie cebula zawdzięcza kwercetynie – jednemu z najsilniejszych przeciwutleniaczy (przeciwutleniacze chronią organizm przed wolnymi rodnikami, które przyczyniają się do powstania nowotworów). Badania wykazały, że cebula zmniejsza ryzyko m.in. nowotworu jelita grubego i jajnika. Aby w pełni wykorzystać antyrakowe zalety cebuli, należy jadać ją regularnie.
4. Syrop z cebuli łagodzi kaszel, pomaga zwalczyć przeziębienie. Jak zrobić syrop z cebuli?
Olejki eteryczne cebuli pomagają rozpuścić wydzielinę zalegającą w gardle i oskrzelach, co ułatwia odksztuszanie. Cebula działa również przeciwzapalnie. W przypadku przeziębień, przemarznięć, słabej odporności, uporczywego kaszlu i gorączki do dziś sprawdza się babciny sposób: syrop z cebuli domowej roboty. Aby go przygotować, wystarczy pokroić cebulę na kawałki lub plastry, dodać miód i ewentualnie sok z cytryny, odstawić na dobę w ciepłe miejsce (od czas do czasu miksturę mieszamy), po czym przecedzić.
5. Cebula zapobiega anemii
Obecność cebuli w potrawie zwiększa przyswajalność żelaza z pozostałych produktów zawartych w daniu (to zasługa witaminy C). Sama cebula również zawiera ten ważny w produkcji czerwonych krwinek pierwiastek – w 100 gramach jest ok. 0,6 miligrama żelaza.
6. Cebula działa przeciwcukrzycowo
Glukokinina (hormon roślinny) obecny w cebuli zapobiega pojawieniu się i rozwojowi cukrzycy – surowa cebula obniża poziom cukru we krwi.
7. Cebula pomaga w leczeniu zapalenia zatok przynosowych
Objawami zapalenia zatok są m.in. gorączka, ból i ucisk w okolicy nosa i skroni, który nasila się podczas schylania. Jednym z domowych sposobów złagodzenia tych dolegliwości jest wdychanie zapachu posiekanej surowej cebuli (minimum 10 wdechów na każdą dziurkę nosa). Zabieg powtarzamy kilka razy dziennie przez ok. cztery dni. Zapach cebuli może wywołać łzawienie oczu, aby tego uniknąć inhalację należy wykonywać z zamkniętymi oczami.
8. Cebula przyspiesza gojenie się ran, leczy trądzik, wzmacnia włosy
Okłady z cebuli łagodzą stany zapalne, ropne zmiany, pęknięcia skóry i przyspieszają gojenie się ran, oparzeń i odmrożeń, zmniejszają widoczność blizn, leczą trądzik. Dieta, w której nie brakuje cebul, gwarantuje zdrową cerę, lśniące włosy, zdrowe i mocne paznokcie.
9. Cebula wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn
Tę właściwość cebula zawdzięcza obecności związków siarki. Ten makroelement wspomaga wątrobę w procesie usuwania z ciała zanieczyszczeń, toksyn, produktów ubocznych przemiany materii.
/ autor: G.Mikołajewska
źródło: onet.pl /
Co może zwykła cebula
Francuzi mawiają, że życie jest jak cebula, którą się obiera ze łzami. Lecz mimo to zachęcam do jej spożywania i zażywania. Szczególnie w okresie jesiennym i zimowym.
Przez całe stulecia należała do najcenniejszych leków przeciwszkorbutowych, czyli ostrych brakówwitaminy C. Zabierali ją w dalekie rejsy marynarze, kupcy, wielorybnicy. I choć cebula nie należy do najbogatszych źródeł tej witaminy, to jednak jej dostępność i skuteczność działania sprawiały, że należała do stałego zaprowiantowania wypraw. Zawdzięczała to przede wszystkim silnym bakteriobójczym substancjom, które potrafią zniszczyć bakterie, oporne na działanie antybiotyków. Zapach i jej właściwości wynikają m.in. z dużej zawartości organicznych związków siarki, które są aktywne nawet w małych stężeniach.
Wywar z cebuli zalecany był w chorobach reumatycznych. Syrop podawany był przy przeziębieniach, zaś wąchanie surowej cebuli odkażało zakatarzony nos i drogi oddechowe.
W naszej kuchni pełni raczej rolę podrzędną, służąc jako przyprawa do zup, sosów, sałatek. Na wyżyny sztuki kulinarnej wznieśli ją Francuzi, przyrządzając z niej tarty, faszerując mięsem, ryżem, a przede wszystkim – podając sławną zupę cebulową. Sposobów jej gotowania jest wiele, niemal każdy region ma swój odrębny przepis. W literaturze najbardziej utrwaliła się zupa cebulowa podawana w Halach Paryskich zamroczonym balownikom wracającym nad ranem do domów. Sławnych hal już nie ma, ale zupa cebulowa jest serwowana w wielu restauracjach, także jako sposób na kaca. I słusznie, bo doskonale poprawia funkcjonowanie nadwyrężonej alkoholem wątroby. Warto wiec skorzystać z dobroczynnych właściwości cebuli i jeść jej jak najwięcej.
Właściwości lecznicze
Pod łuskami cebuli kryje się fosfor, magnez, siarka, cynk oraz krzem, a wiec minerały wzmacniające ogólną odporność organizmu na różne infekcje i choroby. Surowa lub duszona na wodzie poprawia trawienie, działa przeciw zaparciom, obniża ciśnienie, poziom cukru oraz cholesterolu we krwi. Zjadanie przez kilka dni porcji smacznej jarzynki szczególnie wskazane jest po kuracji antybiotykami, ponieważ cebula ma działanie grzybobójcze. Aby ją przygotować, wystarczy zalać wodą pokrojoną cebulę i wolno dusić. Doprawiona solą, pieprzem, smakuje doskonale, zwłaszcza gdy dodamy jeszcze 2 łyżki oliwy i wbijemy jajko.
W postaci surowej nie jest wskazana dla osób cierpiących na ostre dolegliwości wątroby lub woreczka żółciowego. Z bogatej listy cennych właściwości cebuli warto wymienić także jej działanie rozrzedzające krew i przeciwdziałające tworzeniu się zakrzepów.
Syrop na kaszel
* obraną, pokrojoną cebule zasyp cukrem i pozostaw w ciepłym miejscu na kilka godzin
* pij kilka razy dziennie (dorośli po łyżce, dzieci po łyżeczce).
Wino cebulowe – chroni przed infekcjami i wzmacnia ogólną odporność:
* butelkę wytrawnego białego wina zalej 30 dag pokrojonej cebuli
* dodaj 10 dag miodu
* wymieszaj składniki i odstaw na 7 dni
* potrząsaj butelką kilka razy dziennie
* na koniec przecedź przez sito (stosuj, pijąc po pół kieliszka dziennie).
Cebula idealna na wrzody i blizny
Z powodu jej wszechstronnego działania w medycynie ludowej była stosowana w wielu schorzeniach. I tak na przykład okłady z rozgotowanej cebuli stosowano przy leczeniu wrzodów na skórze, co zresztą jest skuteczne do dziś. Wystarczy obraną, pokrojoną cebulę włożyć do małego garnuszka, zalać wodą i gotować na wolnym ogniu przez 15-20 minut, zwracając uwagę, by się nie przypaliła. Rozgotowaną zmiksować, chłodną masę nałożyć na chore miejsce i umocować opatrunek. Niekiedy terapia powinna trwać kilka dni, aż wrzód się wygoi. Istotny jest fakt, że po takim leczeniu nie zostają blizny. Podobne okłady można z powodzeniem stosować przy stanach zapalnych żylaków, okostnej, odmrożeniach, oparzeniach, czyrakach, także trądziku. Wprowadzenie takiej masy doodbytniczo leczy hemoroidy. Odrobina rozgotowanej cebuli wkładana na waciku do uszu zmniejsza znacznie szumy w uszach, tak częstej dolegliwości wielu starszych osób, zaś posmarowanie miejsca po ukąszeniu osy, pszczoły, komara plasterkiem surowej sprawia, że chore miejsce nie boli i szybko się goi (ale trzeba najpierw usunąć żądło). Z kolei cienka błonka znajdująca się miedzy warstwami cebuli stanowi doskonały opatrunek antyseptyczny.
W Polsce cebulę uprawia się w kilku odmianach, głównie jest to cebula dako, wolska, sochaczewska, żytawska, rawska oraz holenderska czerwona i biała – uważana za najtrwalszą, uprawiana na przechowanie zimowe. Cebula wymaga gleb bardzo żyznych, o dużej zawartości próchnicy. Najlepiej udaje się zatem w okolicach Warszawy, Łodzi, Poznania, Lublina i Wrocławia, gdzie napotyka się na istne cebulowe zagłębia.
W 100 gramach cebuli nie oczyszczonej, jaka trafia na rynek, znajduje się 1,2 g białka roślinnego, 0,4 g tłuszczu, 6,1 g węglowodanów ogółem – w sumie 33 kcal. Nasz organizm wzbogaci się po spożyciu 100 gramów o 22 mg wapnia, potrzebnego naszym zębom i kościom, 12 mg fosforu, 1,1 mg żelaza, 6,9 mg magnezu i związki siarki o działaniu bakteriobójczym. Olejek eteryczny, nadający temu warzywu specyficzny zapach i smak, to dwusiarczek allilopropylowy.
Jest w cebuli sporo witaminy A, zapobiegającej tzw. kurzej ślepocie, a wpływającej na wzrost i wygląd skóry, poza tym witamina B1, stosowana w chorobach układu nerwowego, B2 czyli ryboflawina, lecząca stany zapalne kącików ust, inaczej „zajady”, witamina PP regulująca poziom cholesterolu we krwi i rozszerzająca naczynia krwionośne, a także witamina C o działaniu przeciwszkorbutowym.
W medycynie ludowej bulwę cebuli stosowano od wieków na owrzodzenia i trudno gojące się rany. W Związku Sowieckim podczas II wojny światowej to działanie uznała medycyna oficjalna, stosując miazgę ze świeżej cebuli do odkażania ran. Podręczniki zielarskie zalecają cebulę jako środek na nadciśnienie, o ile nie powoduje u leczonego zaburzeń trawienia, w przypadkach chorób dróg oddechowych, jak nieżyty oskrzeli, astma i krztusiec oraz zewnętrznie jako okłady na rany, owrzodzenia, czyraki i ropnie. Miazgę do okładów trze się na drobnej tarce lub w mikserze, rozsmarowuje na płatku gazy i przykłada. Jeśli powoduje zaczerwienienia skóry, można uprzednio cebulę ugotować lub upiec. Nie traci ona przy tym swych bakteriobójczych właściwości. Znane są również cebulowe syropy z miodem oraz sok z cebuli, otrzymywany po posiekaniu, posypaniu cukrem i wyciśnięciu przez płótno po upływie kilku godzin.
Dlaczego warto jeść cebule? „Społeczeństwo wytrwało dzięki cebuli i za to należy się jej pomnik” – powiedział Mer Drohobycza Mykoła Huk na naradzie w miejscowym ratuszu.
Kilka miesięcy temu cały świat wstrzymał oddech. Rozprzestrzenianie się grypy powodowanej przez nowy szczep wirusa A/H1N1 spowodowało, że zaczęto nas straszyć pandemią tej choroby. Poprzednia, która miała miejsce w latach 1918-1919, znana jako „hiszpanka”, pochłonęła jak się ocenia od 50 do 100 mln ofiar śmiertelnych na całym świecie. Było czego się bać, oj było! Zwłaszcza, gdy za naszą wschodnią granicą zaczęto stwierdzać, co raz większą liczbę śmiertelnych zachorowań. Teraz, gdy sytuacja opanowana, Mer Drohobycza, miasta zachodzie Ukrainy, zdecydował, że należy uczcić cebulę przez wystawienie jej pomnika. Miasto w ogóle nie było przygotowane do walki z epidemią, szybko zabrakło leków, z aptek znikały maski ochronne… ale w sklepach nie brakowało cebuli.
Jesienne słoty i zima przed nami, a więc warto zawczasu wykorzystać to wspaniałe warzywo dla podniesienia naszej odporności.
Lecznicze właściwości cebuli w ludowej medycynie były wykorzystywane już przed tysiącami lat. I nie ma wątpliwości, że należy jej się przynajmniej jeden pomnik wystawiony przez wdzięczną ludzkość za jej wszystkie dobroczynne właściwości.
Działanie cebuli:- bakteriobójcze, wywierane tak przez składniki lotne (fitoncydy), uwalniające się podczas krojenia lub miażdżenia cebuli, jak i przez związki nielotne, znajdujące się w miąższu.
- pobudza wydalanie moczu,
- usuwa nadmiar wody z organizmu. Zaleca się ją więc osobom cierpiącym na:
* reumatyzm i artretyzm (zapalenie stawów),* choroby, którym towarzyszy opuchlizna,
* przy zaburzeniach w oddawaniu moczu,
* albuminurii (obecność białka w moczu),
* uremii (zwiększona zawartość mocznika we krwi),
- ponieważ jest bogata w siarkę, zwiększa odporność organizmu na choroby,
- łagodnie obniża podwyższone ciśnienie krwi,
- zawiera witaminy i mikroelementy, których wartość była doceniana przez całe wieki (choćby przy leczeniu szkorbutu przez więźniów i marynarzy). Liście cebuli (tzw. szczypiorek) zawierają: 25 – 90 mg% witaminy C, 1,3 – 5,9 mg% prowitaminy A, witaminy B1, B2 PP oraz fitoncydy.
- pobudza apetyt przyspieszając wydzielanie się soków trawiennych,
- zapobiega rozszerzeniu się procesów trawiennych i gnilnych w jelitach oraz eliminujący gazy i regulujący stolec,
- zmniejszaj zawartość cukru we krwi, a więc polecana jest cukrzykom,
- wzmacnia organizm, w tym serce (zwłaszcza sok),
- niszczący robaki, zwłaszcza owsiki,
- pozytywne na zapalenia skóry, pomagający w leczeniu ran i czyszczący je,
- uśmierza pieczenie po ukąszeniu owadów, takich jak: komar, pszczoła, osa,
- według amerykańskich badaczy jedzenie codziennie jednej surowej cebuli minimum przez dwa miesiące powoduje wzrost „dobrego” cholesterolu – HLD, a obniżenie „złego” – LDL.
I teraz najważniejsza wiadomość dla wszystkich cierpiących na miażdżycę czy inne problemy z przepływem krwi. Cebula jest unikatowym warzywem na świecie. Zawiera naturalną substancję, która nie dopuszcza do zakrzepów krwi. A co jest najwspanialsze? To, że nie tylko zapobiega czopowaniu żył. Jeśli już mamy w żyłach zakrzepy, to przy częstym zjadaniu cebuli, te zakrzepy z biegiem czasu rozpuszczają się, całkowicie zwalniają napięcia żylne.
Dodatkowo cenną informacją jest fakt, że nie jest łatwo pozbawić cebulę właściwości zdrowotnychpodczas obróbki, czyli w trakcie pichcenia obiadków. Cebula prawie w żadnej postaci nie traci wartości leczniczych, z wyjątkiem jednej tylko – smażenia na smalcu bez pokrywki. Zarówno smażona na oleju, pod pokrywką, czy doprawiona i uduszona na złoty kolor – nadal jest lekarstwem. Cebula ugotowana w zupie również jest pełna zdrowotnych właściwości. Dlatego po ugotowaniu potrawy nie trzeba wyrzucać cebuli, ale ją zjeść. Nie ma to jednak jak cebula surowa (jako sok z cebuli lub poszatkowana i dodana do jakiejś sałatki czy surówki). W postaci surowej najlepiej działa na żylaki, na wyrównanie krążenia.
Wyciąg z cebuli może posłużyć także do przyrządzania preparatów do pielęgnacji włosów. Zawarta w nich siarka pochodząca z olejku lotnego cebuli, ogranicza przetłuszczanie się włosów.
Komentarze